کجاها می‌تونم غیبت کنم؟!

❓غیبت یعنی چی؟ درسته گاهی میشه غیبت کرد پُشت سر مردم؟! چطور میتونم این گناهو کنار بزارم؟

ــــــــــــــــــ

پاسخ: 

1️⃣ تعریف غیبت

⚠️ پیامبر اکرم در تعریف غیبت میفرماید: "ذکرُک أخاکَ بِما یکره".  غیبت، یاد نمودن برادر دینى است به آن چیزى که او را بد آید. هر چیزى را که موجب کراهت مؤمن شود از مصادیق غیبت است؛ در حدیث دیگری است که عایشه به زنى اشاره کرد که او کوتاه قد است حضرت فرمودند: "غیبت او را نمودى"!  طبق این تعریف، حتی نقلِ خوبی های افراد در صورتی که راضی نباشند، غیبت است.

2️⃣ موارد جواز غیبت

در برخی موارد و مواضع، غیبت کردن نه تنها جایز که حتی واجب  و لازم است:

1. غیبت از کفّار، مخالفین اسلام و سایر فرقه های باطل.
2. اگر کمک برای رفع یک منکر یا احقاق حق مظلوم منوط به این است که غیبت ظالم، پیش شخص یا گروهی بشود.
3. نصح مُستشیر: یعنى اگه برای م و تحقیق در امر مهمی مثل ازدواج به ما مراجعه شد، ما وظیفه داریم معایب فرد را بیان کنیم بدون این که دچار گناه شده باشیم. 

4. اعلام این که فلان شاهد عادل نیست، یا فلان فتوا دهنده مجتهد نیست و یا فلان قاضى و مسئول حکومتی اهلیّت قضاوت یا حکومت ندارد.
5. حفظ نمودن از شر صاحب شر: به اینکه دیگران را متوجه کنیم تا ضرر دامنگیرشان نشود.
6. اظهار عیب کالا، تا کلاه سر مشتری نرود، هرچند فروشنده راضی نباشد.
 
7. ردّ کسى که ادّعاى نسبتی مثل سیادت یا امامت و نبوت کند و حال آنکه چنین نسبتی ندارد.
8. ردّ گفتار و نوشتار باطل یا ادعای باطل. 
9. غیبت از کسی که علنا و آشکارا در بین مردم گناه می کند و فاسق است؛ البته آنهم فقط در همان فسقى که آشکار است و همه میدانند، نه در بقیه ی گناهان.

10. تحاکى: بازگویى نمودن بدی دیگران نزد کسى که بدیِ شخص غیبت شونده را می داند.
11. به منظور نهى از منکر: یعنى قصدش این است که با این غیبت، باعث شود شخص از عمل زشتش منصرف شود
12. نامی از غیبت شونده برده نشود و بطور مجهول، بدی او بیان شود؛ یعنی شنونده غیبت آن خطاکار را نشناسد.

3️⃣ ترک غیبت

نه تنها برای ترکِ اعتیاد به غیبت که حتی برای ترک اعتیاد به موادِ مخدر، گام اول عزم خود شخص است و بعد رعایت این نکات:

1. کم گوئی: امیر المومنان میفرماید "هر کس زیاد سخن بگوید، زیاد خطا میکند". سعی کنیم تا ضرورتی پیش نیومده و کسی ازمون سوالی نپرسیده، زبان در کام نچرخانیم! چرا بعضی ها شده اند موزیکِ پس زمینه ی محافل؟

2. تنبیه و تشویق: اگر طیِ این مدت، ناخواسته غیبتی سر زد، خود را تنبیه کنیم و مثلا یک کارِ موردِ علاقه مان مثِ تماشای فیلم را یک روز ممنوع کنیم! و اگر یک روزِ بی غیبت داشتیم به خودمان جایزه بدهیم.

3. دائم به خودمان تلقین کنیم که اول فکر، بعد سخن.
 
4. در موردِ قباحت غیبت و عذاب غیبت در آخرت، مطالعه کنیم تا غیبت به کاممان تلخ شود. در این زمینه خواندنِ کتابِ گناهان کبیره نوشته آیت الله دستغیب خیلی خوب و موثره.

✍️ غیبت بفرموده قرآن مانند خوردن گوشت برادرِ مُرده است. در روایت نبوی آمده است که: بر حذر باشید از غیبت، زیرا غیبت سختتر از است، چرا که مرد می کند، توبه می نماید و خدا توبه او را می پذیرد؛ ولى غیبت کننده آمرزیده نمی شود مگر آن که کسى که غیبتش را نموده او را ببخشد". و باز هم در روایتی از حضرت رسول داریم: "هر که غیبت مرد یا زن مسلمانى را بنماید، خداوند نماز و روزه او را تا چهل شب نپذیرد و کسى که مسلمانى را در ماه رمضان غیبت کند بر روزهاش اجر داده نشود".

4️⃣ محفل غیبت 

❌ بودنِ با دوستان و آشنایان دلیل موجهی نیس برای شنیدن غیبت. ما باید شخصیتِ خودمون رو به مردم طوری نشون بدیم که وقتی به ما می رسن خیلی حرفا رو نزنن، خیلی کار ها رو نکنن. حالا چه کنیم؟

1. صریحانه و صمیمانه شخص را توجیه کنید که میشود در مورد مسائل مهمتری صحبت کرد. میتوان از قبل برای محتوایِ گفتگو برنامه ریزی کرد و افسار مجلس را به دست گرفت. گُل پوچ و یه قُل دو قُل و اسم فامیل بازی کردن خیلی بهتر از بیهوده گوئی است.

2. اگر افراد زود رنجی هستند، هر وقت سرِ غیبت را باز کردند، وانمود کنید تلفنتان زنگ زده و اینجا چون برای تلفن بلند شده اید ناراحت نمیشوند. اگر با هیچ طرفندی براه نیامدند، وظیفه شما این است که با آنان در حدِ ضرورت ارتباط برقرار کنید و روابطتتان را به حداقل ممکن برسانید.

3. هنرمندانه جهت بحث رو عوض کنید؛ گاهی با شیرین زبانی، ابراز محبت، دلقک بازی، خیلی راحت میشود هم جذاب بود برای آشنایان و هم گناه نکرد.

5️⃣ غیبت و درد دل

❗️درد و دلِ غیبت آمیز اگر به قصد تخلیه روحی خود یا طرف مقابل باشد، نیز گناه است. هدف، وسیله را توجیه نمیکند! نباید با وسیله ای غلط بنامِ غیبت ـ که طبقِ احادیث از زِنا هم بدتر استـ ، به هدفی مثبت مثلِ تخلیه روانی رسید. این منطق، آیا شبیهِ منطق هایِ زیر نیست:

سیگار میکشم با هدفِ آرامش!
خودئی میکنم با هدفِ تخلیه شهوت و نیفتادن در چاهِ زِنا!
به دخترِ عفیفِ فلان مسئولِ دُزد بتهتان میزنم تا پدرش سرنگون شود!
و. . 

❌ نجاست را با نجاست نمیتوان شُست. فشارِ روانی را باید نیایش و عبادت تخلیه کرد! شکوه‌هایی که از خلق داریم را در مناجات هایمان نزدِ خدا ببریم. این‌که خدا را گوشِ شنوا بدانیم، اینجا سخن گفتن با او ما را تخلیه میکند.

6️⃣ غیبت و فتنه!

❗️در جایی که دسترسی به افراد غیبت‌شده داریم و فتنه و کدورت بیشتری در حلالیت طلبیدن نیست، باید استحلال (طلب حلالیت) کرد. اما اگر دسترسی نداریم یا در حلالیت طلبیدن فتنه‌ای نهفته است و یا موجب اختلاف و ناراحتی می‌شود، در این صورت باید استغفار (طلب بخشش از خدا) کرد و نه استحلال و مثلا به نیابت از آن شخص، اعمالِ مستحبی انجام داد.